احتمالاً وقتی از خواب پا میشید، اولین کاری که میکنید اینه که چراغرو روشن میکنید و شیر آبو باز میکنید که دست و صورتتون رو (یا بالاخره یه جاییتون رو) بشورید! هدف «سوراخ فوضولی» خیابون کورشگاتان (Korsgatan)، درواقع به نمایش گذاشتن اون ساختاریه که با کمکش الکتریسیته و آب و اینترنت و گرما به خونههای ما و شما میرسه، که بخاطر زیر زمین بودنش، از چشم ماها کاملاً پنهانه.
پیشنهاد میکنم دست یه دوست رو بگیرید و به دیدن این سوراخ فضولی برید تا در مورد زیر پاتون بیشتر اطلاعات هیجان انگیز کسب کنید...
اطلاعاتی که در ادامهی این پست اومده، میتونه ارزش مقایسهای داشته باشه، و یه دید کلی از سیستم شهر داری گوتنبرگ بهتون بده کا شاید قبلاْ نداشتید! مثلاْ میدونید چرا توی سوئد تیر برق نمیبینید، یا خیلی به ندرت برای مصارف خاص میبینید! یا میدونید چرا میگن بهتره آب گرم سر شیر رو واسه خوردن استفاده نکنید؟
حالا چی هست اون زیر؟
یه شبکهای از سیمها و لولههایی که زیر همهی خیابونهای شهر گوتنبرگ هست! شبکههایی که مث رگهای بدن گوتنبرگ، برق، حرارت، برودت، گاز، فیبر نوری و آب آشامیدنی رو به سلولهای خونههای ما میرسونه، و البته نگم براتون که چیا رو از خونهی شما بیرون میبره...
از شبکهی توزیع آب شهری و فاضلاب شرو میکنیم؟ طول این شبکه بیشتر از هزار و هفتصد کیلومتره. آب آشامیدنی گوتنبرگ یا از رود خونهی «یوتا» (Göta älv) تامین میشه، یا از دریاچهی «دلخون» (Delsjöarna). اسم این دریاچه به فارسی خیلی دراماتیک به گوش میاد، ولی خود دریاچه به شدّت قشنگه! رودخونهی «یوتا» هم، همین رودخونهایه که از وسط شهر رد میشه و آب بزرگترین دریاچهی سوئد و اتحادیهی اروپا، یعنی «ونرن» رو به تنگهی «کاتگات» در جنوب غربی سوئد میرسونه!
آب رودخونه یا دریاچه، توی یکی از دوتا تصفیه خونههای شهر، یعنی Alelyckan و Lackarebäck تصفیه میشه، و روزانه ۱۷۰ میلیون لیتر آب آشامیدنی سالم رو برای شهر گوتنبرگ هدیه میاره!
در زیرینترین قسمت زمین، سیستم ۲۵۰ کیلومتری فاضلاب قرار داره! توی گوتنبرگ دو نوع آب فاضلاب وجود داره! یکی فاضلاب شهریه، که از خونهها و بیمارستانا و مدرسهها و صنایع مختلف و این جور جاها میاد، و یکیش هم آب فاضلابیه که از بارون و برف میاد.
آب فاضلاب شهری به سمت یه پاکْسازِ آب در جنوب منطقهی هیسینگن به اسم Ryaverket* هدایت میشه، و بعد از پاک سازی و از بین بردن مواد مضرش، به دریا ریخته میشه...
آب بارونی که از روی سقف خونهها و راهها و جادهها جمع میشه هم، یا مستقیم به اولین «آبراه» بزرگ سپرده میشه، یا به سمت همون Ryaverket هدایت میشه.
از آب و فاضلاب که بگذریم، شبکهی الکتریسیتهی گتنبرگ هم ارزش شناختن داره! ۶۵۰ کیلومتر طول داره و همونطوری که گفته شد، اکثرش بخاطر آب و هوا و باد، زیر زمینه! با این حجم از باد و بارون و سرما، بعضی وقتا خودمون هم قط و وصل میشیم، چه برسه به سیم برق. به همین دلیل قطعی برق توی گوتنبرگ به ندرت به خاطر حوادث طبیعی و در کل بدون اطلاع قبلی اتفاق میفته! شاید سالی چند دقیقه، تو طول شب، با اطلاع قبلی، بخاطر حفظ و نگهداری...
سیستم حرارتی گوتنبرگ هم کم دراز نیست! ۱۳۰ کیلومتر! بالاخره بیشتر از ۹۰ درصد خونههای گوتنبرگ با همین سیستم گرم میشن! میتونید بهش مثل یه کفخواب گنده فکر کنید، که آب گرم از توی لولههای بزرگی زیر زمین عبور میکنه تا به سیستم حرارت مرکزی خونهها و آپارتمانها و ویلاها و مغازهها و برسه و هم زمان با یه تیر دو نشون بزنه! یعنی هم اون مکان رو گرم کنه، هم آب گرم ساختمون که از سینک و دوش حموم میاد و بقیهی شیرها میاد رو تامین کنه. آب سرد شده به سیستم گرم کردن آب شهری بر میگرده و دوباره همین مسیرو طی میکنه.
سیستم برودتی شهر گوتنبرگ هم مثل سیستم حرارتیش کار میکنه. از زیر زمین و به صورت یا سیکل. فقط آبش بجای سیستم حرارتی، از رود خونهی «گوتا» تأمین میشه...
شاید براتون سوال بشه که آب سردی که برای سیستم کولینک استفاده میشه به چه دردی میخوره! تمام یخچالها خنک کنندهی مواد غذایی انبارها، سیستم ونتیلیشن هوا و سیستمهای برودتی مارکتهای بزرگ، از این آب استفاده میکنن.
خیلیا فکر میکنن گوتنبرگ سیستم گاز رسانی بزرگی نداره، ولی جالبه بدونید که گوتنبرگ برای پروسههای صنعتی، بیشتر از ۳۰۰ کیلومتر، سیستم گاز رسانی داره، که مقداری از این گاز طبیعی رو برای سیستم گرمایشی، که بالاتر توضیح داده شد مصرف میکنن، و یه مقدار کمیش رو هم برای پخت و پز...یوتبری انرژی هم در راستای تولید «زیستگاز» یا همون Biogas سرمایهگذاریهای کلانی میکنه، که بیشتر این «بایوگس»، به عنوان سوخت وسایل نقلیهی شخصی، فروخته میشه...
شبکهی فیبر نوری هم که وظیفش مشخصه! داده یا اطلاعات دیجیتالی رو برای استفاده از اینترنت، تلفن و تلویزیون به مکان مورد نظر میرسونه!میگن گونهی جدید کرونا، در انگلستان پیدا شده!
گل بود به سبزه نیز آراسته شد! یعنی در واقع سه پلشت آید و زن زاید و مهمان عزیزی برسد! تازه داشتیم خوشال میشدیم واکسن این قبلی داره میاد، که یهو یه پتوی خیس انداختن رومون!
پ.ن: ۱. برگرفته از عقل جمعی پای کامنتهای پست بیبیسی فارسی!
۲. کووید ۱۹، کووید ۲۰، کووید دنده به دنده...
«مأموریت شهر گوتنبرگ» یه موسسهی توانمند سازیه که این روزا زیاد با خانوادههایی مواجه میشه، که حتّی قدرت خرید هدیهی کریسمسی برای بچّههاشون رو ندارن و کریسمس براشون روزای سختتری نسبت رو روزای عادی به حساب میاد. برای خیلی از بابا مامانا، ساختن یه کریسمس پر عشق و به یاد موندنی برای بچّههاشون هم یا آرزوی بزرگه، هم یه استرس به همون بزرگی.
اگه دوس داشته باشید به این خانوادهها یکمی عشق هدیه بدید، چند تا راه فان جلوی پاتون هست! (تو پرانتز، «قطار هدیه کریسمس » رو یادتونه؟)
۱. مغازهی هدیهی دیجیتالی یا همون «دیجیتال گیفتشاپ»!
امسال «مأموریت شهر گوتنبرگ» یه «گیفتشاپ» دیجیتال درست کرده، که پول شمارو تبدیل به هدیههای کریسمسی واقعی میکنه و به دست خانوادههای نیازمند میرسونه! این «گیفتشاپ» از ۲۰ نوامبر بازه...
۲. خودتون یه هدیه به محلهایی که برای جمعآوری هدیه در نظر گرفته شده بیارید!
اگه از اون دسته از آدما هستید که دوست دارید واسه کادویی که میخرید وقت بذارید و هدیه رو خودتون بخرید و کادو کنید، میتونید هدیههاتون رو با عشق و لبِ خندون، به یکی از محلهایی که واسه جمعآوری هدیه در نظر گرفته شده ببرید!
یکی از این محلها، مرکز خرید بزرگ «فِمان» (Femman) هست، و یکی دیگش «هتل ایگرز» (Hotel Eggers)، یکی از قدیمیترین هتلهای گوتنبرگه.
البته «مآموریت شهر گوتنبرگ»، گیفت کارت رو به هدیهی فیزیکی ترجیح میده! هم بخاطر اوضاع کرونا، هم بخاطر اینکه پدر مادرا بتونن اون هدیهای که خودشون حس میکنن بچّشون دوس داره رو واسش بخرن! قطعاً اونا خیلی بهتر از ماها میدونن بچّههاشون رو چی خوشحالتر میکنه...
شاید جالب باشه بدونید که همهی هدیههای فیزیکی شما در نهایت قبل از اینکه به دست خانوادههای نیازمند برسن باز میشن، و مامان باباها خودشون انتخاب میکنن کدوم هدیه رو واسه فرزندشون انتخاب کنن! خلاصه سرتونو درد نیارم، میخوام بگم گیفتکارت بهتره!
۳. مغازهی دست دوم فروشی «والگاتان» (Vallgatan)
این مغازهی دست دوّم فروشی خاص، از ۴ دسامبر با همکاری Göteborg & Co در Vallgatan 12 با تمرکز بر «زیستسازگاری» (sustainability) باز میشه و تا ۳۱ام همین ماه، چشم به راه شماست!
اگه فکر میکنید هدف و شعار این دست دوّم فروشی به اندازهی کافی خاص نیست، جالبه بدونید که توی این مغازه، استثنائاً مشتری تصمیم میگیره چقدر باید بابت خریدش پول بده! تمام درامد این مغازه هم به خانوادههای نیازمند داده میشه!
این یه فرصت مناسب واسه از خونه بیرون اومدن و لباس و زلم زیمبو خریدنه، که در کنارش میتونید همونجا یه سوپ داغ، تو این هوای سرد نوش جون کنید. در ضمن، سوپ شما توی ظرفهای پرسلان* یا بارْفَتَن سرو میشه! چه با کلاس! :دی
دوستان هپی، هدف من و دوستام از اول انتشار عشق و محبّت و دوستی و شادی بوده و هست! فکر کنم تو این چند سال اینو ثابت کردیم! اگه شما هم میخواید نقشی در انتشار این «شادی» داشته باشید، لطفاً با به اشتراک گذاشتن کانال تلگرامی «هپیگوتنبرگ» با دوستاتون توی گوتنبرگ، من و دوستانم رو در راستای این هدف یاری کنید...
شادی باشه ☺️
پ.ن: ۱. پرسلان یا بارْفَتَن طبق تعریف انجمن آزمون و مواد آمریکا به فراوردههای سرامیکی شیشهای و سفید اعم از لعابدار و بدون لعاب که برای مصارف فنی بکار میره، گفته میشه.
۲.اگه میخواید در مورد «مأموریت شهر گوتنبرگ» و فعالیتهاشون بیشتر بدونید، به وبسایتون سر بزنید.
۳.با خودتون قهر نباشید، توی گروه «کی میدونه؟» عکس و فیلمهای شهرتون رو به اشتراک بذارید بقیه هم لذّت ببرن! بیحاشیه باشیم تا بتونیم چهرههای خوب ایرانیهای ساکن گوتنبرگ رو هم ببینیم!
جایی برای پیدا کردن رویدادهای سرگرم کننده و علمی، یه جمع بی حاشیه و حرفه ای برای آشنایی، بازیهای دست جمعی، یادگیری و در نهایت آشنا شدن با زوایا، فرهنگ، و رویدادهای پنهان شهر گتنبرگ…
هر سوالی هم در مورد سوئد و گوتنبرگ دارید تو گروه «کی میدونه؟» بپرسید...
https://t.me/HappyGoteborgChat
با بقیه به اشتراک بذارید که همه جا شادی باشه!…
گملستادن به معنی «شهر قدیمی» (گملِ یعنی قدیمی، و سْتاد یعنی شهر) در سوئدی هست، و در سال ۱۴۷۳ به وجود اومده، یعنی قرنها قبل از اینکه مرکز شهر کنونی به وجود بیاد. اکثر شهرهای سوئد از جمله استکهلم، یه محلهی قدیمی به همین اسم دارند، که گوتنبرگ هم از این قائده مستثنی نیست. توی این محلّی قدیمی در گوتنبرگ، میتونید از فروشگاههای دستدوّم دیدن کنید، بازارهای شلوغش رو پیاده قدم بزنید، از آبجو سازیها و شرابسازیهای محلیش دیدن کنید و آبجو و شراب دست ساز بنوشید و غذاهای خوشمزه نوش جون کنید...
سال ۲۰۰۹ تعداد ساکنین این محله ۷۲۷۳ نفر سرشماری شده و مهمترین صنعتی که توی این محلٌه وجود داره SKF نام داره، که یکی از ایستگاههای قطار هم به همین اسم هست. در مورد اسکااف که سوئدیها اسکواف تلفظش میکنند در ویکیپیدیا بیشتر بخونید...
سوار یه قطار بشید و به سمت شمال شرق برید و از محلهی روبه رشد گملستادن یا گملستان که پر از خونههای چوبیه دیدن کنید. جایی که یه زمانی مرکز تولیدات صنعتی بوده، الآن به یه نقطهی فرهنگی، با کلی رستوران و مغازههای قدیمی با دیوارهای آجری تبدیل شده.
کجا نوشیدنیهای دست ساز بخوریم؟
گوتنبرگ یکی از شهرهاییه که در اروپا به آبجوهای دست سازش معروفه! یکی از جاهایی که در گوتنبرگ آبجوی دست ساز درست میشه، Slakthusområdet هست، منطقهی قدیمی بسته بندی گوشت کنار Gamlestadstorget. یکی از بارهایی که میتونید امتحان کنید اسمش Spike Brewery هست، که آبجوهای دستسازش تو کل شهر معروفه، و خیلی از آخر هفتهها میزبان دورهمی ها و مهمونیهای کوچیکه. با گوگلمپ برید! و اگه شراب رو به آبجوی دست ساز ترجیح میدید، میتونید به واینبارِ Wine Mechanics برید و با غذاهای دریایی که از همینجا تامین شده ، شراب نوش جان کنید! با گوگلمپ برید. انگوراشون رو اینجا تولید نمیکنند! ولی به قول صاحب مغازه، «هاپس» (Hops) توی آبجو هم اینجا کاشت و تولید نمیشه، درسته؟
مغازههای قدیمی و بازارهای زندش که گفتید کجاست؟
یکمی که از Gamlestadstorget قدم زنون دور بشید، به Easy Living میرسید! یه مغازهی نسبتاً کوچیک اسباب اثاثیه فروشی قدیمی، پر از مبل و میز و وسایل کلاسیک و «ریترو» مخصوص دکوراسیون، که قطعاً ازش خوشتون میاد. با گوگلمپ برید.
تا توی اون ساختمون هستید، وقتشه یه کافی توی Tram Coffee بخورید! یه کافهی دنج و شیک، که جون میده واسه نشستن و کتاب خوندن. دوتا ایستگاه اونطرفتر میرسید به بِلِوی (Bellevue)، جایی که دو تا از بزرگترین فروشگاههای دست دوم فروشی گوتنبرگ اونجاست. اولیش Stadsmissionen’s که میتونید با گوگلمپ پیداش کنید.
دومین فروشگاه دست دوّمی که باید برید Holmens marknad’s اسمشه. با گوگلمپ برید.
یه بازار خیابونی شلوغ و پلوغ هم همون نزدیکی هست که بهش میگند Bellevue marknad و از شیر مرغ تا جون آدمیزاد توش پیدا میشه! اگه کنترل تلوزیونتون رو گم کردید، حتماً به این بازار خیابونی یه سری بزنید! با گوگلمپ برید.
اگه دلتون واسه دکههای فلافلی توی ایران تنگ شده، یادتون نره از یکی از دکّههای سیار بازار بلوی فلافل بخرید و حالشو ببرید…
اگه هنوز از خستگی از پا نیفتادید، یه ایستگاه اونطرفتر یه سری به بازار کیویبری (Kvibergs marknad) هم بزنید. این یکی از بازار قبلی بزرگتره و پر از لباس، گُل و کلی جنس دست دوّمه که حتّی به ذهنتون هم نمیرسه. با گوگلمپ برید...
یه پیست اسکی که تو هر چهار فصل بازه، همون نزدیکی هست، که میتونید وسایل اسکی رو اجاره کنید و اسکی هم کنید. عکسا و مکانش رو هم توی گوگلمپ چک کنید...
غذاهای بینالمللی و فیکای سوئدی چی کار کنیم؟
غذای چینی و ژاپنی دوست دارید؟
یکی از بهترین رستورانهای چینی در کل سوئد Hing Wa هستند، که نمایندهی مزههای کنتونیز (Cantonese) از گوانگدونگ (Guangdong) چین هست نگاه به دکوراسیون سادهی خارج رستوران نکنید، باید امتحان کنید. با گوگلمپ پیداش کنید...
چینی نه، ژاپنی دوست دارید؟ واسه ما ایرانیا، هیچی یه رستوران ژاپنی با مدیریت ایرانی نمیشه! رستوران ژاپنی Usagi رو حتماً برید! یه رستوران دنج با کلی غذاهای چینی فوقالعاده، با منوی مخصوص واسه گیاهخوارها و وجترینها (به قول سوئدیها «وگتاریست»). وبسایت اوساگی رو چک کنید و منوی غذاییشون رو ببینید. با گوگلمپ برید...
اگه کلاً غذای چینی و ژاپنی دوست ندارید، غذای ایتالیایی رو توی رستوران Trattoria 21 امتحان کنید! توی وبسایتشون میتونید منورو ببینید و قبل از اینکه برید غذای خودتون رو انتخاب کنید. با گوگلمپ برید...
اگه با غذاهای چینی و ایتالیایی حال نمیکنید یا واستون تکراریه، غذای اتیوپیایی رو توی رستوران الحبشه یا Al Habesha امتحان کنید! با گوگلمپ برید...
اگه هوس نون نازک و کباب یا فلافل کردید، به رستوران کبابی عراقی نرگس یا Nergiz Kebab برید و با دست غذا بخورید. وبسایت نداره، ولی با گوگلمپ میتونید پیداش کنید...
اگه هوا خوب بود میتونید غذاتون رو بگیرید و توی پارک روبروی کبابی بخورید. Bunkeberget اسم پارکه، که یه پیست اسکیت و اسکیتبورد هم همونجا هست! عکساش رو توی گوگلمپ چک کنید...
اگه خیلی گرسنتون نیست و فقط میخواید مثل سوئدیها فیکا کنید، به کافه قنادی Cederleüfs & Svenheimers توی Brahegatan برید و یه فیکای خوشمزه بزنید. با گوگلمپ برید...
و اگه رگ ایرانیتون زده بالا و اصرار داری چلو کباب و غذای برنجی بخورید، رستوران ایرانی سورنتو جاییه که باید برید! کنار رستوران ژاپنی اوساگی که قبلاً معرفی شد، رستوران ایرانی Sorento قرار داره. با گوگلمپ برید.
اگه شما هم این نزدیکی و دور و بر این محلّه جایی رو میشناسید که باید به اینجاها اضافه بشه، به ما پیغام بدید و بگید...
شادی باشه ؟
شادی باشه ؟
این پست رو واسه اون کسی که دوس دارید تو این روزای تاریک، به یه قدم زنیِ پر از نور و روشنایی دعوتش کنید بفرستید!
ادامه مطلب ...
لایهی اول: لایهی بِیس (Base Layer)! اون لایه لباسی که به پوستتون نزدیکتره رو، «لایهی بِیْس» میگن. این لایه، رطوبت رو از بدنتون دور نگه میداره و پوستتون رو خشک نگه داره. علاوه بر اون، باعث میشه حرارت بدن شما خیلی کمتر بیرون بره.جنس این لایهی بِیْس خیلی مهمه! پشنهاد میشه یه لباسای کِشی با الیاف مصنوعی بپوشید، ولی اگه جزو اون دسته از افرادی هستید که اصرار دارن لباسای طبیعی بپوشن هستید، پیشنهاد میشه یه لباس با کیفیت بافته شده با پشم گوسفند «مِرینو» (Merino)* بپوشید!معمولاً لباس این لایه رو توی ایران نه میخریدیم، نه نیازی بود بپوشیم! مگه اینکه طبیعتگرد یا کوهنورد بوده باشید! پس احتمالاً الآن وقتشه یه دست از این لباس سفارش بدیم! کی میدونه به سوئدی چی باید سرچ کنیم تا بتونیم یه لباس مناسب این لایه پیدا کنیم؟ توی گروه «کی میدونه؟» پیشنهاداتون رو با بقیه به اشتراک بذارید...لایهی دوّم: لایهی وسط یا لایهی عایق (Insulation Layer)! این لایه، تلهی گرماست! ضخامت این لایه بستگی به شدّت سرمای هوا، و مدّت زمانی که قراره توی هوای آزاد باشید، داره. اگه خیلی سرمایی هستید، لباسهای «پشم پُلار» (Polar fleece)* بپوشید. اگه نمیدونید پشم پُلار چی هست، پیشنهاد میکنم پا نوشت دوّم این پست رو پایین صفحه، بخونید.زیاد درگیر این لایه نشید، همین لباسایی که واسه زمستون دارید خوبه!لایهی سوّم: لایهی بیرونی یا لایهی محافظ (Protection layer)! اینجا قضیه جدی میشه! مطمئن بشید کاپشن یا کت و ژاکتی که برای لایهی سوّم انتخاب میکنید، ضد آب و بادگیر باشه! باد خیلی راحت میتونه تو یه لحظه، همهی گرمارو از بین ببره، که قطعاً موافقید تجربهی اصلاً جالبی نیست! کاپشنهایی که جنس «گورتکس» (Gore-Tex) دارند به دو دلیل بهترین انتخاب برای زمستونای سوئد هستند. دلیل اول اینکه ضد آب و بادگیرن، و دلیل دوّم اینکه طوری طراحی شدن که آب رو از خودشون عبور نمیدن، ولی بخار آب رو چرا! داستان تاریخچهی اختراع Gore-Tex توسط Bob Gore و پسرس در سال ۱۹۶۹ شنیدنیه، پیشنهاد میکنم این ویدئوی۲۴ دقیقهای راجع به Gore-Tex رو ببینید، مخصوصاْ اگه علاقههایی به علم شیمی هم دارید...برندها و جنسهای خیلی خوب دیگهای هم توی بازار هست. اگه چند لایه باشه که چه بهتر! اگه زیاد عرق میکنید، دنبال کاپشنهایی بگردید که زیر بغلشون زیپ واسه نفس کشیدنِ بدن دارن...
قبل از شروع، امروز روز شکر گذاریه! Happy Thanksgiving امشب شام بوقلمون شکم پُر درست کنید و بخورید! عکس میز و سفرهتون رو توی گروه «کی میدونه؟» بذارید که ما هم کدبانوها و کدآقاهای شهرمون رو هم بشناسیم...